منشاء و تحولات آتشفشانی فلسیک ترشیری غرب نایین

مجموعه ماگمایی ارومیه-دختر مشتمل بر یک توالی از سنگ های آتشفشانی، آذرآواری و بین لایه های رسوبی ترشیری و جوان تر با ضخامت بیش از 4 کیلومتر است که با توده های نفوذی همراه می باشد. منطقه مورد مطالعه (کجان) واقع در غرب نایین سنگ های آتشفشانی بازیک تا فلسیک و مواد آذرآواری را دربر می گیرد. سنگ های آتشفشانی فلسیک شامل ریولیت، تراکی داسیت و داسیت هستند که بافت پورفیریتیک، گلومروپورفیریتیک، ویتروپورفیریتیک و جریانی نشان می دهند. پلاژیوکلاز، کوارتز و آمفیبول فنوکریست های اصلی می باشند. سنگ های آذرآواری شامل ایگنیمبریت، توف برش اسیدی و کمتر لیتیک توف است. بافت غربالی و حاشیه واکنشی در پلاژیوکلازها، اپاسیته شدن آمفیبول و بافت خلیجی کوارتز از مهم ترین شواهد عدم تعادل کانی شناسی در سنگ های فلسیک مورد مطالعه می باشد. این پدیده را می توان به ورود دسته های جدید ماگما به درون حجره ماگمای در حال تفریق و نیز عوارض ناشی از برداشت فشار نسبت داد. سنگ های فلسیک غرب نایین به سری ماگمایی کالک آلکالن گرایش دارند و تمامی نمونه ها پرآلومین هستند. دیاگرام های هارکر عناصر نادر در مقابل سیلیس و الگوهای نرمالایز شده عناصر نادر و خاک های نادر، وجود یک دو دستگی را در نمونه ها به نمایش گذاشت. میزان عناصر نادر سنگین (برای نمونه y و lu) در سه عدد از نمونه ها کمتر از دیگر نمونه ها و میزان sr در این سه نمونه بیشتر از دیگر نمونه ها می باشد. این مشخصات حاکی از هویت آداکیتی این سه نمونه است. نمونه هایی که فاقد ویژگی های آداکیتی هستند و اغلب سنگ های آتشفشانی فلسیک منطقه را دربر می گیرد به عنوان گروه نرمال (محصولات کالک آلکالن نرمال) در نظر گرفته می شود. روندهای تغییرات ژئوشیمیایی نمونه های فلسیک منطقه مورد مطالعه، بین بردارهای مدلسازی تبلور بخشی که نماینده تفریق پلاژیوکلاز و سیلیکات های فرومنیزین (آمفیبول و پیروکسن) می باشند، قرار می گیرد. این پدیده نشان دهنده نقش فرآیند تبلور بخشی در تکوین سنگ های آتشفشانی فلسیک مورد مطالعه می باشد. از طرف دیگر پرآلومین بودن سنگ های فلسیک منطقه مورد مطالعه و هم پوشانی با مواد مذاب فلسیک نوع s و i، احتمال مشارکت مذاب های بخشی مشتق از پوسته در تشکیل سنگ های آتشفشانی فلسیک منطقه را مطرح می نماید. به نظر می رسد تبلور بخشی و آلودگی پوسته ای هر دو در تکوین سنگ های کالک آلکالن منطقه مورد مطالعه نقش داشته اند. نمونه های آداکیتی از لحاظ کانی شناسی (نسبت به سری نرمال) متمایز هستند و با فراوانی فنوکریست های آمفیبول و بیوتیت مشخص می گردند. این سنگ های فلسیک آداکیتی همچنین توالی آتشفشانی کالک آلکالن نرمال را قطع نموده اند و احتمالا دارای سن پلیوسن می باشند. این آداکیت ها دارای اختصاصات ژئوشیمیایی مذاب های بخشی حاصل از لبه فرورونده هستند.